447 đứa trẻ tham gia vào thử nghiệm đánh giá độ an toàn và hiệu quả của vắc-xin sốt rét RTS,S và có 320 đứa trẻ được theo dõi trong suốt 4 năm. Kết quả cho thấy hiệu quả của loại vắc-xin này giảm từ 43,6% trong năm đầu tiên xuống còn 0% vào năm thứ 4 sau khi tiêm chủng.
Phụ trách nghiên cứu, Tiến sĩ Phillip Bejon (Nghiên cứu viên tại KEMRI-Wellcome Trust Research Programme và Trung tâm Y học Nhiệt đới, ĐH Oxford) cho biết: “Mặc dù hiệu quả giảm dần theo thời gian nhưng loại vắc-xin này vẫn có một lợi ích rõ ràng. Nhiều đứa trẻ sẽ trải qua nhiều đợt sốt rét lâm sàng, nhưng tổng thể chúng tôi thấy rằng có 65 trường hợp mắc bệnh sốt rét đã được ngăn ngừa trong khoảng thời gian 4 năm đối với mỗi 100 đứa trẻ được tiêm chủng. Hiện nay, chúng tôi cần xem xét rằng liệu tăng cường liều vắc-xin có thể duy trì hiệu quả trong thời gian lâu hơn”.
Nghiên cứu này cũng cho thấy mối liên quan giữa việc giảm hiệu quả của vắc-xin với sự gia tăng tiếp xúc với bệnh sốt rét, từ 45,1% ở những trẻ tiếp xúc dưới mức trung bình với bệnh sốt rét xuống chỉ còn 15,9% ở những trẻ tiếp xúc trên mức trung bình.
Trưởng nhóm nghiên cứu, Tiến sĩ Ally Olotu, một nghiên cứu sinh Tiến sĩ chuyên ngành (PhD) Wellcome Trust tại KEMRI-Wellcome Trust Research Programme và ĐH Oxford nói rằng: “Thử nghiệm giai đoạn III đang diễn ra sẽ giúp hiểu rõ hơn về hiệu quả của vắc-xin trong những mức độ khác nhau của việc tiếp xúc với bệnh sốt rét và bao gồm đánh giá về một liều tăng cường nhằm duy trì hiệu quả theo thời gian”.
Các kết quả bước đầu từ những thử nghiệm giai đoạn III với quy mô lớn hơn đang diễn ra cho thấy vắc-xin RTS,S đã giảm bệnh sốt rét xuống xấp xỉ một nửa ở trẻ nhỏ và 1/3 ở trẻ sơ sinh trong 12 tháng theo dõi.
Theo số liệu mới nhất, ước tính có 1,44 tỷ người trên toàn thế giới đang sống trong các khu vực có mức độ lây truyền sốt rét cao. Hầu hết các trường hợp tử vong xảy ra đối với trẻ em đang sinh sống tại châu Phi, nơi mỗi phút lại có một trẻ em chết vì bệnh sốt rét. RTS, S là loại vắc-xin sốt rét tiên tiến nhất và đã bước vào giai đoạn III của thử nghiệm lâm sàng tại châu Phi vào năm 2009. Loại vắc-xin này có vẻ như được hấp thu tốt và có một mức độ an toàn có thể chấp nhận được. Tuy nhiên vẫn chưa rõ những nhóm trẻ nào có thể có ảnh hưởng hiệu quả nhất và thời gian hiệu quả là bao lâu.
Các phát hiện này sẽ giúp cung cấp thông tin tới người dân. Chúng cũng có ý nghĩa quan trọng trong việc lên kế hoạch cho các thử nghiệm lâm sàng trong tương lai và các loại vắc-xin khác cũng như làm nổi bật tầm quan trọng của các nghiên cứu theo dõi lâu dài nhằm đánh giá hiệu quả của vắc-xin.
Nghiên cứu này được đăng trên tạp chí New England Journal of Medicine số ra ngày 20/3.
Hùng Cường
Theo sciencedaily